Ik schrijf nauwelijks over AI in mijn weeknotes. Best opmerkelijk misschien, tijdens deze AI-hype voor iemand met een AI-achtergrond (ik studeerde Kunstmatige Intelligentie: bachelor, master en promotie onderzoek, en werkte vervolgens 8 jaar aan het in productie brengen van AI-systemen). Inmiddels een wat uitgekauwde grap, maar ik moest altijd uitleggen dat KI niet voor Kunstmatige Inseminatie stond, nu lijkt iedereen plotseling expert.

Ruis

De reden is simpel: alles en iedereen overschreeuwt elkaar al. Ik wacht wel even. Het gesprek over AI, zeker binnen de overheid, draait meestal om één vraag: “Hoe kan ik hier AI tegenaan gooien?”.

Het voelt soms alsof we naar de maan willen terwijl we de verbrandingsmotor nog niet eens gecontroleerd kunnen inzetten. We mikken op geavanceerde AI terwijl we worstelen met de basis. Een degelijke infrastructuur, gestructureerde data, heldere processen –dit zijn de fundamenten die vaak ontbreken.

AGI

Mijn scepsis over de huidige AI-hype (of tenminste, zoals die zich om mij heen manifesteert) betekent niet dat ik er niet aan zou willen werken. Als er ook maar een kans is dat Artificial General Intelligence (AGI) realiteit wordt – en die kans is niet nul – dan moeten we voorbereid zijn. Luister bijvoorbeeld naar het eerste uur van de meest recente aflevering van AI Report waarin Michiel Bakker, assistant professor bij MIT, geïnterviewd wordt. Hij denkt onder meer dat we hooguit nog een paar jaar werk hebben als mensen. Als dat niet alarmerend is.

Ons voorbereiden om een toekomst met AGI –die ook nog wel eens heel dichtbij kan zijn– is van groot belang. Maar dat is fundamenteel anders dan overal een RAG (Retrieval Augmented Generation) oplossing tegenaan gooien. Voor nu werk ik liever aan de basis.

Spijkers, geen hamers

Als we, los van alle hype en risico’s van AGI, AI in zouden willen zetten, dan is een goed begrip van informatiebehoeften en context vaak belangrijker dan de nieuwste LLM-variant. De RAGs vliegen je om de oren. RAG is de nieuwe hamer, en alles lijkt plotseling een spijker. Vanuit mijn achtergrond in zoekmachinetechnologie en aanbevelingsystemen kijk ik anders. Het begint bij wat mensen willen weten en hoe je die informatiebehoefte vervuld. Een RAG-systeem kan prima werken, maar is geen wondermiddel.

Afgelopen vrijdag sprak ik samen met Maarten de Rijke op een AI-symposium ACAIS 2025 –dus ja, soms práát ik wel over AI, ook al schrijf ik er weinig over. Wat we misschien wel het meest nodig hebben, zijn mensen zoals die daar in zaal zaten, mensen die onderscheid kunnen maken tussen verschillende soorten problemen. Mensen die begrijpen dat niet alles een spijker is, dat je ook schroeven hebt, en dat een hamer lang niet altijd het juiste gereedschap is –zelfs als het de nieuwste, meest geavanceerde hamer is die we ooit hebben gezien.

Pauze

Dit is waarschijnlijk voorlopig de laatste weeknote. Niet door gebrek aan onderwerpen, maar omdat ik een derde kind verwacht!

Nog even dit

Nog even dit. Terwijl ik dit schrijf, draait onze AMT-software eindelijk op overheidsinfrastructuur. Na 160 dagen hebben we onze hosting resources. Soms duurt verandering veel langer dan je zou willen, maar elke stap vooruit is er één.