Week 121 bij de overheid. Deze week was ik twee dagen in Berlijn met Digicampus om te leren hoe Duitsland digitale overheid doet.

Makelaars

De organisaties die langskwamen waren onder andere GovTech Germany, Global Government Technology Centre, SPRIN-D, Initiative D21. Stuk voor stuk interessant, maar het programma had door deze selectie van organisaties ook een bepaalde kleur. Veel ging over de relatie tussen overheid en bedrijfsleven. Hoe betrek je de markt? Hoe organiseer je financiering voor innovatie en startups? De Duitse overheid als makelaar, niet als maker.

Toeval of niet, de organisaties die langskwamen hadden vrijwel allemaal een Capgemini-connectie. En Capgemini was mede-organisator van deze studiereis. Zou de subliminal message zijn dat overheden als makelaar moeten opereren en het maken aan de markt over moeten laten?

Dat is een ander model dan wat wij (of in ieder geval ik) bij Bureau Architectuur, Digilab, en met RegelRecht nastreven. Wij proberen kennis over zelf bouwen dichtbij te houden. Niet omdat de overheid alles zelf moet doen, maar omdat je minstens een goede opdrachtgever moet kunnen zijn. En soms moet je dingen echt naar je toe trekken. Waar het kerntaken betreft, of waar je nog niet kunt bepalen wat je precies wilt. Waar het eigenlijk onderdeel van beleidsvorming is.

Een ander Duitsland

Er is ook een ander Duitsland. DigitalService Bund is een BV van de federale overheid die software in eigen huis bouwt. ZenDiS (Zentrum für Digitale Souveränität) werkt aan digitale soevereiniteit met open source. openCode is een platform waar overheden samen code delen, nu 8.000 gebruikers en 3.000 projecten. openDesk bouwt een complete open source werkplek als alternatief voor Microsoft. Dit Duitsland stond helaas niet op het programma.

1 cloud is geen cloud

Het meest concrete inzicht voor mij kwam van iemand die sprak over cloud-soevereiniteit. Zijn stelling was niet nieuw: vanaf het moment dat je een cloud gebruikt, moet je weten hoe je er weer vanaf komt. Een exit-strategie is geen luxe maar noodzaak.

Zijn advies was wel nieuw (voor mij): draai altijd op minstens twee clouds. Wissel regelmatig. Of zet je acceptatie-omgeving op één cloud en productie op een andere. “1 cloud is geen cloud.”

Wandelgangen

Maar de echte waarde van dit soort reizen zit niet in de presentaties. Het zijn de langere, informele gesprekken met Nederlandse collega’s. Collega’s van BZK, VNG, Logius, ICTU, SVB, UWV, en gemeenten. Zien waar mensen op aangaan en waar niet.

Ik schrijf dit in de trein terug. Het was een nuttige reis, dank voor de organisatie Digicampus!